دەقی وتاری تەلەفزیۆنی بەڕێز نێچیرڤان بارزانی سەرۆك وەزیرانی هەرێمی كوردستان لەبارەی ڕەوشی ئەمڕۆی كوردستان.
هاووڵاتیانی به‌ڕێز، ئه‌م كاته‌تان باش
ئێستا كاتی خۆیه‌تی هه‌ڵسه‌نگاندێك بۆ وڵاته‌كه‌مان بكه‌ین.
وه‌ك سهرۆك وه‌زیران، ده‌مه‌وێت ڕوونكردنه‌وه‌یه‌ك دهربارهی ڕووداوه‌كانی هه‌فته‌ی ڕابردوو بده‌م، و پاشان باس له‌وه بكه‌ین كه چی بكه‌ین؟ له‌م ڕۆژانه‌دا خۆپیشاندانی ئاشتیانه و ڕه‌وا، له لایه‌ن به‌رژه‌وه‌ندیی ته‌سكی سیاسییه‌وه ڕفێندرا. ئه‌و ده‌سته نابه‌رپرس و بێ لێپرسینه‌وانه، هه‌وڵیان دا پێكهاته‌ی هه‌رێمی كوردستان له‌به‌ریه‌ك هه‌ڵوه‌شێننه‌وه.
ئه‌گه‌رچی ئه‌مه بۆته هۆی دروستبوونی تووڕه‌یی لای گرووپێكی بچووك، به‌ڵام بڕیاری به‌رپرسانه و میانڕه‌وانه‌ی زۆرینه سه‌ركه‌وت. چونكه ئێمه به قۆناغێكی سه‌ختی ژیانی سیاسیماندا تێده‌په‌ڕین، جێی سه‌رسوڕمان نییه كه هه‌ندێك كه‌س ده‌یانه‌وێت ده‌نگی ناڕه‌زاییی خۆیان به‌رز بكه‌نه‌وه. ئه‌وه‌ی جێی خۆشحاڵییه ئه‌وه‌یه كه هه‌ره زۆرینه‌ی گه‌لی هه‌رێمی كوردستان، له هه‌مان كاتدا په‌یامی خۆڕاگری دووباره ده‌كاته‌وه.
ئێمه له ڕابردووی دوور و نزیكماندا به قۆناغی زۆر له‌مه سه‌ختتردا تێپه‌ڕیوین. له‌و باوه‌ڕه‌دام ئه‌گه‌ر نه‌هامه‌تیی ئێمه به‌سه‌ر میلله‌تێكی دیكه‌دا بهاتبایه، چۆكی پێداده‌دان. ئێمه كاراونی خۆڕاگریمان هه‌ر به‌رده‌وامه.
ده‌مه‌وێت دهربارهی خۆپیشاندانه‌كانی هه‌فته‌ی ڕابردوو، ڕاشكاو بم.
ڕاده‌ربڕین له ڕێی خۆپیشاندانی ئاشتیانه‌وه، مافی بنه‌ڕه‌تیی هاووڵاتییه و به‌شێكی گرنگی دیموكراسیی هه‌رێمه. به‌ڵام منیش، وه‌ك گشت هاووڵاتی و سه‌رۆكایه‌تیی به‌رپرس، زۆر دڵته‌نگم به ڕووداوه‌كانی قه‌ڵادزێ، كه‌لار و شار و شارۆچكه‌كانی دیكه.
له ناخی دڵمه‌وه سه‌ره‌خۆشی له خێزانی ئه‌و شه‌هیدانه ده‌كه‌م هیوای چاكبوونه‌وه بۆ برینداره‌كان ده‌كه‌م كه به بێ گوناه كه‌وتنه به‌ر هێرشی ناڕه‌وا. ئه‌م جۆره هه‌ڵسوكه‌ته گه‌ل دابه‌ش ده‌كات. دوژمنه‌كامان، كه به ئاشكرا پیرۆزباییان له خۆیان و له‌و نابه‌رپرسانه ده‌كرد، زیاتر خۆشحاڵ ده‌كات. به‌ڵام من به ئاشكرا ده‌بینم كه هاووڵاتی و سه‌ركردایه‌تیی به‌رپرس ده‌ڵێن ده‌بێت ژیرانه مامه‌ڵه له‌گه‌ڵ ئه‌م باره‌ودۆخه ناسكه‌دا بكه‌ین. فیتنه‌گێڕی، له هه‌ر لایه‌ك و كه‌سێكه‌وه سه‌رهه‌ڵبدات، نابێت ببێته هۆی زیاده‌ڕۆیی.
زۆر سوپاسی فه‌رمانده‌ییی هێزی پێشمه‌رگه، ڕێكخراوه ناحكوومه‌یه‌كان و پیاوانی ئایینی بكه‌م، كه داوای پاراستنی ئارامی و ئاسایشی هه‌رێمی كوردستان ده‌كه‌ن. سوپاسی ئه‌و كه‌سانه‌ش ده‌كه‌م كه خۆیان له به‌شداریی شه‌ڕی میدیایی و تۆڕی كۆمه‌ڵاتی دوور ده‌خه‌نه‌وه، تا ڕێ له دابه‌شكردنی پتری هاووڵاتیان بگرن. به‌ڵام ناكرێت ئه‌و هێز و به‌رژه‌وه‌ندیه سیاسیانه له‌بیر بكه‌ین كه به‌مه‌به‌ستی سوودی كورتخایه‌نی خۆیان، ئاگریان هاویشته ماڵی هاوبه‌شمان.
كاتی پێكهێنانی ئه‌م كابینه‌یه، به‌وپه‌ڕی باوه‌ڕه‌وه كارم بۆ به‌هێزكردنی یه‌كڕیزیمان له چوارچێوه‌ی ڕێككه‌وتنی حكوومه‌تێكی هاوبه‌شدا كرد. به‌داخه‌وه، ئه‌وانه‌ی قسه‌ی شیرینیان بۆ پاراستن و پته‌وكردنی دیموكراسی و چوارساڵی حكومڕانیی ئارام و به‌رپرسانه ده‌كرد، له ڕێككه‌وتنی هاوبه‌شمان لایان دا.
هه‌ندێكیان نائارامییان گه‌یانده ئه‌وپه‌ڕی نابه‌رپرسی و بڵاوكردنه‌وه‌ی ده‌نگوباسی بێ بنه‌ما و دوور له ڕاستی. هه‌روه‌ك ده‌زانن بارودۆخی نائارام و هێرشی ناڕه‌وا وای كرد داوا له چوار وه‌زیر بكه‌م كه حكوومه‌ت جێ بهێلن. له ڕاستیدا ئێمه هاوكاریمان له‌گه‌ڵ خودی وه‌زیره‌كاندا زۆر باشبوو، به‌ڵام هه‌ڵسوكه‌وتی سه‌ركردایه‌تیان به‌رده‌وام خه‌ریكی بنكۆڵكردنی حكوومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بوو. وه‌ك سهرۆك وه‌زیران، نه‌ده‌كرا ئه‌و بڕیاره نه‌ده‌م.
من ده‌زانم و تێده‌گه‌م خه‌ڵك نائومێده له وه‌ی سیاسییه‌كانمان كاتێكی زۆریان به‌سه‌ربردووه له‌سه‌ر ورده‌كاریی سه‌رۆكایه‌تیی هه‌رێم، له‌وه‌ی كه ئێمه له بری حكومڕانی، پتر سیاسه‌ت ده‌كه‌ین. هه‌ندێك ده‌ڵێن ده‌بێ له‌سه‌ر گشت ورده‌كارییه‌ك ڕێكبكه‌وین، هه‌ندێك ده‌ڵێن با هاووڵاتی بڕیار بدات.
هه‌موومان نیگه‌رانی ئه‌م دۆخه ناله‌باره‌ین. حیزبی ئێمه‌ش به‌وپه‌ڕی توانای خۆیه‌وه هه‌وڵده‌دات بۆ دۆزینه‌وه‌ی چاره‌سی گونجاو له‌م بواره‌دا، به‌ڵام نه‌ك هه‌ر چاره‌سه‌رێك له قه‌یرانێكه‌وه بمانخاته قه‌یرانێكی تر. من باوه‌ڕی ته‌واوم هه‌یه كه ده‌بێت هاووڵاتی به ده‌نگی خۆی بڕیار له‌سه‌ر پرسی سه‌رۆكایه‌تی بدات. ئه‌مه مافی بنه‌ڕه‌تیی هه‌موومانه. ئه‌گه‌ر نا، له ڕاستیدا ده‌سه‌ڵاتی بڕیاردان ده‌ده‌ین به كه‌سانێك كه گه‌ل ناتوانێت لێیان بكۆڵێته‌وه.
منیش وه‌ك ئێوه له‌و باوه‌ڕه‌دام كه خه‌ڵكی هه‌رێمی كوردستان سه‌ركردایه‌تیه‌كی به‌هێزی ده‌وێت. به‌هێزی، نه‌ك به‌و مانایه‌ی كه خۆمان له گرفت و كێشه‌كان گێل بكه‌ن. نه به‌و مانایه‌ش كه گرفت و كێشه‌كان له هه‌موو شوێنێدا بدۆزینه‌وه، بێ ده‌سنیشانكردنی چاره‌سه‌ر‌ی گونجاو و بنیادنه‌رانه. به‌هێزی، واته بوێرانه و به باوه‌ڕبه‌خۆبوونه‌وه، دان به گرفت و كێشه‌كانماندا بنێین، ڕووبه‌ڕوویان ببینه‌وه و چاره‌سه‌ر‌ی گونجاویان بۆ دیاری بكه‌ین. بێگومان له ماوه‌ی چه‌ند مانگی ڕابردوودا، ده‌نگی ناڕه‌زاییی خه‌ڵكم بیستووه. ئێمه به‌رده‌وام گوێمان لێ گرتوون.
ده‌زانین كه فه‌رمانبه‌ران و كارمه‌ندانی به‌وه‌فای حكوومه‌ت، چه‌ندین مانگه مووچه‌ی ڕه‌وای خۆیان وه‌رنه‌گرتووه. سه‌رباری مه‌ترسی و هێرشی ده‌ره‌كی، به‌وپه‌ڕی توانامانه‌وه هه‌وڵمانداوه سه‌رچاوه‌ی پێویست بۆ هه‌رێمی كوردستان دابین بكه‌ین. ئامانجی سه‌ره‌كیی من وه‌ك سهرۆك وه‌زیران سه‌ربه‌خۆیی ئابووریی هه‌رێمی كوردستانه، تا ئێمه به‌هێزه‌وه له‌سه‌ر پێی خۆمان بوه‌ستین.
هه‌ندێك سیاسه‌تمه‌دار هه‌وڵیاندا ئه‌م گه‌شته‌مان سه‌ختتر بكه‌ن، به‌ڵام به دڵیناییه‌وه ده‌ڵێم سه‌رباری دروستكردنی ڕێگری له گه‌شه و گۆڕانكاریمان، ئێمه هه‌ر ده‌گه‌ینه ئامانجمان.
ئا له‌م كاته ناسكه‌دا ئێمه پێویستمان به حكوومه‌تێكی سه‌قامگیر و كارا هه‌یه بۆ به‌ڕێكردنی خزمه‌تگوزاری و كاری ڕۆژانه‌ی هاووڵاتیان. له چه‌ند هه‌فته‌ی داهاتوودا قۆناغی دووه‌می حكوومه‌ت و كاره سه‌ركییه‌كانی ده‌ستنیشان ده‌كه‌ین. هه‌روه‌ها به ئاسانی واز له داخوازیی یه‌كڕیزیی گه‌له‌كه‌ما‌ن ناهێنم.
خوێنی پشمه‌رگه نه زه‌رده و نه سه‌وزه. ئه‌وان هه‌رێمی كوردستان به گشت پێكهاته‌كانیانه‌وه ده‌پارێزن. شه‌ونخوونی و ژیانبه‌خشیی هێزی پێشمه‌رگه و ئاسایش و پۆلیس و ده‌زگا ئه‌منییه‌كان بۆ ئاینده‌یه‌كی گه‌شه بێ جیاوازیی ئایدیۆلۆژی، حزبی و ناوچه‌گه‌ری، كۆمه‌ڵایه‌تی و ئایینی. وه‌ك زۆربه‌ی هه‌ره زۆری خه‌ڵكی ئه‌م وڵاته خۆشه‌یسته ده‌زانم كه به‌رژه‌وه‌ندی و خاڵی هاوبه‌شمان گرنگتره له جیاوازیی بچووكمان.
مێژووی خه‌بات و قوربانیمان هاو‌به‌شه، داهاتووی گه‌شمان پێكه‌وه به‌هێزتره له خواستی ناحه‌زانمان. با پێكه‌وه هه‌موومان هه‌لومه‌رجی سه‌ختی ئه‌مڕۆمان به‌كار بهێنین بۆ دروستكردنی ئایینده‌یه‌كی گه‌ش و هاوبه‌ش بۆ خۆمان و نه‌وه‌ی نوێمان.
له قووڵاییی دڵمه‌وه سوپاسی خۆڕاگریتان ده‌كه‌م.
له میانى سه‌ردانه‌كه‌یدا بۆ توركیا، ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 16ى نیسانى 2014 نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان و شاندێكى یاوه‌رى له ئه‌نقه‌ره له لایه‌ن ڕه‌جه‌ب ته‌ییب ئه‌ردۆغان سهرۆك وه‌زیرانى توركیاوه پێشوازى لێ كرا.
له دیدارێكدا كه هه‌ر یه‌كه له عیماد ئه‌حمه‌د جێگرى سهرۆك وه‌زیران، د. ئاشتى هه‌ورامى وه‌زیرى سامانه سروشتییه‌كان و سه‌فین دزه‌یى وته‌بێژى فه‌رمیى حكوومه‌ت له لایه‌نى هه‌رێمى كوردستان و تانه‌ر یلدز وه‌زى وزه، فه‌ریدوون سینیرلى ئۆغلۆ ڕاوێژكارى وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه و ژماره‌یه‌كى ڕاوێژكاران له لایه‌نى توركیا ئاماده‌ى بوون، چه‌ندین پرسى تایبه‌ت به په‌یوه‌ندیى دووقۆڵى و ڕه‌وش و پێشهاته‌كانى ناوچه‌كه تاوتوێ كران.
له سه‌ره‌تاى دیداره‌كه‌دا نێچیرڤان بارزانى پیرۆزبایى سه‌ركه‌وتنى ئاك پارتى له هه‌ڵبژاردنه‌كانى ئه‌م دواییه‌ى شاره‌وانییه‌كانى توركیاى له ئه‌ردۆغان كرد و سهرۆك وه‌زیرانى توركیاش ستایش و پێزانینى خۆى پێشكه‌ش به سهرۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان كرد.
هه‌ردوو سهرۆك وه‌زیران تیشكیان خسته په‌ره‌پێدانى زیاترى په‌یوه‌ندییه ئابوورى و بازرگانییه‌كانى نێوان هه‌رێمى كوردستان و توركیا و داكۆكییان له‌وه كرده‌وه كه ده‌بێ له هه‌ردوو لاوه ته‌واوى ئاسانكارى پێشكه‌ش بكرێت بۆ ئه‌وه‌ى ڕێژه‌ى ئاڵوگۆڕى بازرگانى له نێوان هه‌رێمى كوردستان و عیراق له‌گه‌ڵ توركیادا بگاته ئاستێكى به‌رزتر و فراوانترین بواره‌كان بگرێته‌وه.
ڕه‌وش و پێشهاته‌كانى ئێستاى ناوچه‌كه به گشتى و بارودۆخى ئێستاى عیراق به تایبه‌تى لایه‌نێكى دیكه‌ى دیاره‌كه بوو كه تیایدا باس له هه‌ڵبژاردنه‌كانى كۆتاییى ئه‌م مانگه‌ى هه‌رێمى كوردستان و عیراق كرا و بیروڕایان ده‌رباره‌ى پێشبینیى تابلۆى سیاسیى دواى هه‌ڵبژاردنه‌كان و دواڕۆژى پرۆسه‌ى سیاسى له عیراق ئاڵوگۆڕ كرد و تیشك خرایه سه‌ر كێشه‌كانى نێوان هه‌ولێر و به‌غدا و هه‌وڵه‌كانى چاره‌سه‌ركردنیان له ڕێگه‌ى دیالۆگ و لێكگه‌یشتنه‌وه.
دواى ته‌واوبوونى كۆبوونه‌وه‌كه‌ش، شاندى هه‌رێمى كوردستان به‌ره‌و هه‌ولێر گه‌ڕانه‌وه.
ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ شه‌ممه 25ى یه‌نایه‌رى 2014، نێچیرڤان بارزانى سهرۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان؛ پێشوازى له خاتوو كڵاودیا ڕۆس جێگرى سه‌رۆكى په‌رله‌مانى ئه‌ڵمانیاى فیدرال و شاندێكى یاوه‌رى كرد كه له باڵیۆزى ئه‌ڵمانیا له عیراق و كونسولى گشتیى ئه‌ڵمانیا له هه‌ولێر و ژماره‌یه‌ك به‌رپرسى دیكه پێكهاتبوو.
له دیداره‌كه‌دا خاتوو ڕۆس تیشكى خسته سه‌ر مه‌به‌ستى سه‌ردانه‌كه‌یان بۆ هه‌رێمى كوردستان له به‌سه‌ركردنه‌وه‌ى كه‌مپه‌كانى په‌نابه‌رانى سووریا و له‌نزیكه‌وه بینینى ڕه‌وشیان و هه‌وڵدان بۆ پێشكه‌شكردنى هاریكاریى زیاتر به په‌نابه‌ران. هه‌ر له‌مباره‌یه‌وه ستایشى ڕۆڵى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستانى له به‌هاناوه‌چوون و حه‌واندنه‌وه و یارمه‌تیدانى په‌نابه‌ران كرد.
لاى خۆیه‌وه سهرۆك وه‌زیران ڕوونى كرده‌وه كه حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان ئه‌وه‌ى له توانایدا بێت بۆ یارمه‌تیدانى په‌نابه‌ران پێشكه‌شى كردووه، به‌ڵام بێگومان پێویستیان به یارمه‌تیدان و هاوكاریى زیاتر هه‌یه، بۆیه داواى له عیراق و كۆمه‌ڵگه‌ى نێوده‌وڵه‌تیش كرد كه ئاوڕى زیاتر له په‌نابه‌ران بده‌نه‌وه و له هه‌موو ڕوویه‌كه‌وه هاوكارییان بكه‌ن، به‌تایبه‌تیش كه پێشبینیى زیاتربوونى ژماره‌ى په‌نابه‌ران ده‌كرێت. هه‌روه‌ها بیرۆكه‌ى كردنه‌وه‌ى كه‌مپى په‌نابه‌ران و حه‌واندنه‌وه‌یان له ناوخۆى سنوورى سووریا گفتوگۆى له‌باره‌وه كرا.
هه‌ر له دیداره‌كه‌دا باس له ڕه‌وش و پێشهاته‌كانى سووریا كاریگه‌رییه‌كانى له‌سه‌ر وڵاتانى ده‌وروبه‌ر كرا و هه‌ردوولا له‌سه‌ر پێویستیى دۆزینه‌وه‌ى ڕێگه‌چاره‌یه‌كى ئاشتیانه بۆ ئارامكردنه‌وه‌ى ڕه‌وشه‌كه و ڕاوه‌ستانى شه‌ر و كوشتار ئاڵۆزییه‌كان و كه‌مكردنه‌وه‌ى مه‌ینه‌تییه مرۆییه‌كانى خه‌ڵكى سووریا كۆك بوون.
پێشهاته ئه‌منییه‌كان و پرۆسه‌ى سیاسى له عیراق به‌گشتى و به‌تایبه‌تیش ڕه‌وشى ئاڵۆزى ناوچه‌كانى خۆراواى عیراق و پارێزگاى ئه‌نبار، په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌ولێر و به‌غدا و به‌رده‌وامیى هه‌وڵه‌كان بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كان، په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان و وڵاتانى دراوسێ، بره‌ودانى زیاتر به په‌یوه‌ندییه‌كانى هه‌رێمى كوردستان و ئه‌ڵمانیا و به‌تایبه‌تیش له‌و بوارانه‌دا كه بۆ هه‌رێمى كوردستان پێویستن، به‌شێكى دیكه‌ى دیدارى سهرۆك وه‌زیرانى هه‌رێمى كوردستان و جێگرى سه‌رۆكى په‌رله‌مانى فیدرالى ئه‌ڵمانیا بوون.
دوایین هەواڵەکان
- نوێنەری حکومەتی هەرێم لە ئێران: سەردانەکەی پزیشکیان ئاماژەیە بۆ گرنگیدانی ئێران بە هەرێمی کوردستان
- هه‌رێمى كوردستان و ئێران جهخت له برهودان به پهيوهندييهكانيان دهكهنهوه
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی: سەردانی سەرۆک کۆماری ئێران مێژوویی بوو
- نازم دەباغ له وتووێژ له‌گه‌ڵ ئاژانسی ئیرنا: مەسعوود پزشکیان سەردانی هەولێر دەکات
- نازم دەباغ: کاتی سەردانی پزیشکیان بۆ عێراق دیار نییە
- «سەلام رشدی» له‌گه‌ڵ شاندی یهکێتی هاورده و ناردنکارانی لقی هه‌ولێر کۆبۆوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى: ههميشه پشتيوانى و بهرگرى له مافهكانى ئێزدييان دهكهين
- سهرۆک نێچیرڤان بارزانی له‌گه‌ڵ باڵیۆزی یهکێتیی ئهورووپا کۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى له‌گه‌ڵ باڵيۆزى نهمسا كۆبووهوه
- سهرۆك نێچيرڤان بارزانى سوپاسى جهنهرال ڤاول ده‌كات